Wat is functionele verlichting? 

• Geplaatst op 21 Februari 2024
• Door Loes
• 0

Alles over functionele verlichting: essentieel voor elk interieur. Ontdek de cruciale rol van functionele verlichting in huis en op werk. Van het ontwerpen van een lichtplan tot het kiezen van de juiste verlichting voor elke ruimte, leer hoe je de perfecte sfeer creëert met gerichte en efficiënte verlichting.

Wat is functionele verlichting? 

Functionele verlichting is verlichting met een specifieke functie. De naam zegt het al een beetje. Een lamp boven de badkamerspiegel zorgt ervoor dat je jezelf goed kunt bekijken. Een LED-paneel in een kantoorruimte zorgt voor egale verspreiding van licht zodat de hele ruimte gelijkmatig wordt belicht. Het doel van functionele verlichting is dus om de juiste hoeveelheid licht en de richting van het licht te bieden voor een specifieke situatie. Dit zorgt vaak voor meer verlichting en gerichtere verlichting in de ruimte dan algemene verlichting. Maar waarom is functionele verlichting zo belangrijk? 

Waarom gebruik je functionele verlichting? 

Functioneel licht speelt een cruciale rol in ons dagelijks leven. Het gaat verder dan alleen het verlichten van een ruimte; het maakt activiteiten zoals lezen, koken, of werken comfortabeler en efficiënter. In huis wil je niet het gevoel hebben dat je nog op kantoor zit dus kiezen veel mensen voor warmere kleuren, kleinere lichtbronnen en zacht licht. Andersom gezien wil je op je werk natuurlijk niet in slaap sukkelen of hoofdpijn krijgen omdat het blauwe licht van je beeldscherm irriteert.  

Hoe gebruik je functionele verlichting? 

Functionele verlichting wordt dus op heel veel plaatsen toegepast. Zelfs je kleine leeslampje naast je bed is een vorm van functionele verlichting. Je komt het dus vaker tegen dan je denkt. Daarom is het belangrijk om in ruimtes waar je vaak bent, thuis of op werk, goed te kijken naar de inrichting van je verlichting. Het maken van een lichtplan helpt je bij het bepalen van functionele verlichting. Een goed ontworpen functioneel lichtplan voor een studeerkamer bijvoorbeeld, kan je helpen de concentratie te verhogen door heldere en gerichte verlichting uit te kiezen. 

Egale en gelijkmatige verlichting 

Een van de sleutelwoorden voor een helder verlichte ruimte is gelijkmatigheid. In bibliotheken, kantoren en praktijken wil je geen donkere hoekjes waar je niets mee kunt. Iedereen moet op elke plek in de ruimte even goed zijn werk kunnen doen. Deze gelijkmatige verlichting hoeft niet altijd functioneel te zijn. De combinatie met accentverlichting maakt in dat geval dat de complete verlichting functioneel wordt. Denk maar eens aan een kunstgalerie. De basisverlichting zorgt ervoor dat je goed kunt zien waar je loopt en overzicht hebt over de hele ruimte. De accentverlichting licht de kunstwerken uit zodat je ze extra goed kunt bestuderen. 

De functie van een lichtplan (de basis) 

Een goed doordacht en duidelijk lichtplan is essentieel voor elk interieur. In een lichtplan geef je aan waar je de lampen gaat plaatsen, wat de lichtsterkte van de verlichting is en hoe de lichtbundel in de ruimte schijnt. Wanneer je een ruimte gaat verbouwen is het handig om hier op voorhand over na te denken. Je kunt in jouw lichtplan ook aangeven waar stopcontacten en lichtpunten zitten. Dan weet je direct of je daar ook nog wat mee moet gebeuren. 

In een woning wil richt je je natuurlijk voornamelijk op hoofdverlichting, accentverlichting en sfeerverlichting. Maar in een restaurant, bijvoorbeeld, kan een functioneel lichtplan zich richten op het creëren van een sfeer die zowel de presentatie van voedsel verbetert als een aangename eetervaring biedt. En in een fitnessruimte kan een functioneel lichtplan zorgen voor heldere, motiverende verlichting die energie en vitaliteit bevordert. Aan slapende sporters op een spinfiets heb je natuurlijk niets! 

Zelf een lichtplan ontwerpen 

Wil je zelf aan de slag gaan met een lichtplan voor jouw ruimte? Dat kan met een aantal eenvoudige stappen. 

• Maak een plattegrond van de ruimte waarvoor je een lichtplan wilt maken. Let erop dat je de deuren en ramen niet vergeet weer te geven. Deze laten licht door of blokkeren lichtbronnen.  

• Bepaal de functie van de verschillende hoeken van de ruimte. Ga je een kantoor inrichten? Of een kantine met verschillende zitplaatsen? Wil je de hele ruimte gelijk indelen of heb je een grote ruimte met meerdere functies? 

• Teken vervolgens de basisverlichting. Dit zijn de eerste lampen die je aandoet wanneer je actief gebruik maakt van verlichting. Wanneer het donker wordt dus. Denk aan de LED-panelen in een kantoor, de verlichting boven het aanrecht in de keuken of de hoofdverlichting in het toilet. 

• Daarna kun je eventuele sfeerverlichting aanbrengen. Wil je leuke filamentlampjes ophangen in de kantine of komen er sfeervolle wandlampjes bij de spiegels in het toilet? 

• Nu is het tijd voor de accentverlichting. Zijn er bureaus waar een lamp op moet komen te staan? Wil je planten of schilderijen in de ruimte extra uitlichten? 

Nu je een overzichtelijke tekening hebt gemaakt van je lichtbronnen kun je kijken of je uitkomt met de lichtpunten en/of stopcontacten voor je verlichting. Moeten er lichtpunten bijgemaakt worden of kun je direct aan de slag met het uitkiezen van je verlichting? 

Als je alles uitgewerkt hebt is het tijd om te bepalen welke lampen je wilt gaan aanschaffen. Soms kun je verlichting combineren dus kijk goed welk type verlichting je nodig hebt. Spotjes, panelen, wandlampen? Of ga je voor verplaatsbare staande lampen? 

Houdt de functie van je lampen goed in gedachten. Spotjes kunnen bijvoorbeeld dienen als basisverlichting maar ook als accentverlichting als je ze kunt kantelen. Een staande lamp schijnt basisverlichting naar boven maar een staande lamp met leeslampje is een mooie combinatie in een lamp! 

Hopelijk zorgen deze tips voor een mooi verlichte ruimte. Veel succes met het uitzoeken van jouw functionele verlichting!